karakalem01

Cephe Ürünleri İçin Performans Testleri
Son yıllarda, dış cephe sektöründe yaşanan ticari büyüme ile paralel olarak, kullanıcıların da bilinçlenmesi neticesinde alüminyum dış cephe giydirme sistemlerinin uluslararası kalite kriterlerini sağlayabilirliği sorgulanmaktadır. Bu bağlamda, dış cephe sistemlerinin uygunluğu cephe test laboratuvarları tarafından ölçülmektedir.

 

 

 

karakalem 28aBir dış cephe sisteminin, uygulanmak istenen bina yapısına ve lokal şartlara uygunluğu ilk olarak tasarım aşamasında ele alınmakta, ancak üretime geçilmeden önce söz konusu cephe sistemi, uluslararası standartlar ile tanımlanmış olan birtakım testlere tabi tutulmaktadır. Bu testlerin sonuçlarından yola çıkılarak, gerekli uygunluğu sağlayamayan dış cephe sisteminin tasarımında birtakım değişiklikler yapılmakta, tekrar test edilmekte ve bu döngü söz konusu cephe sistemi istenen kriterleri sağlayıncaya kadar devam etmektedir.
Test laboratuvarında yapılan cephe performans testleri; proje özellikleri ve müşteri ihtiyaçları doğrultusunda farklılıklar gösterebilmekle birlikte, yaygın olarak kabul edilen iki tür test prosesi uygulanmaktadır: EN 13830-Cephe Mamul Standardı doğrultusunda uygulanan test prosesi ve AAMA (American Architectural Manufacturers Association) ile EN standartlarının birleşiminden oluşan CWCT (Center for Window and Cladding Technology) test prosesi.

EN 13830 test prosesi sırasıyla;
• Hava geçirgenlik (EN 12153)
• Su sızdırmazlık (EN 12155)
• Rüzgar yüküne karşı direnç – dizayn yükü değerleri (EN 12179)
• Hava geçirgenlik – tekrar (EN 12153)
• Su sızdırmazlık – tekrar (EN 12155)
• Artırılmış rüzgar yüküne karşı direnç (EN 12179) testlerini içermektedir.

Hava geçirgenlik testleri: cephe ürünlerinin belirli basınç değerlerinde sızdırdıkları hava miktarının ölçülmesi amacıyla yapılmakta olup, elde edilen değerler sınıflandırma standartlarının öngördüğü kritik değerler ile karşılaştırılarak sınıflandırma yapılır.

Su sızdırmazlık testleri: cephe ürünlerinin belirli basınç değerlerinde su sızıntılarına karşı gösterdikleri direncin tespit edilmesi amacıyla yapılmakta olup, test sonuçları sınıflandırma standardının öngördüğü şekilde değerlendirilerek sınıflandırma yapılır.

Rüzgâr yükü testleri: cephe ürününün tasarım esnasında temel alınan rüzgar yükü değerleri karşısında göstereceği geçici ve kalıcı fiziksel değişim ölçülür. Bu işlem, cephe üzerine basınç uygulandığı anda cephenin düşey taşıyıcı elemanı üzerindeki yer değiştirme miktarının ölçülmesi şeklinde uygulanır. Ölçülen değerler, sınıflandırma standardının öngördüğü şekilde yorumlanır.
EN 13830 test prosesinde rüzgâr yükü testi uygulamasından sonra, hava geçirgenlik ve su sızdırmazlık testleri tekrarlanarak, dizayn yükü etkisine maruz kalan cephe ürününün ilk başta sağladığı performans değerlerini tekrarlama yeteneği incelenir. Müşterinin isteği doğrultusunda (standart tarafından opsiyonel bir test olmakta) EN 13050 standardı doğrultusunda dinamik rüzgar basıncı etkisi altında su sızdırmazlık testi de yapılabilmektedir. Burada dinamik rüzgar etkisi elektrikli bir fan vasıtasıyla sağlanmaktadır. Cephe dış yüzeyine su püskürtülürken, dışarıdan fanın ürettiği dinamik rüzgar cepheye basınç uygulamakta ve suyun ince cidarlara doğru yayılmasını sağlamaktadır.
Aynı zamanda test esnasında cephe iç yüzeyine de statik basınç uygulanmakta ve şartlar daha da zorlaştırılmaktadır.
Tüm tekrar testleri de tamamlandıktan sonra, tasarım rüzgar yükü basıncının 1,5 katına eşdeğer basınç değeri, artırılmış rüzgar yükü olarak cephe üzerine uygulanır. Burada değerlendirme, artırılmış yük altında cephenin hasar görmesi durumuna karşı incelenmesi şeklinde yapılır.

karakalem 28bCWCT test prosesi: su sızdırmazlık test basıncı 600 Pa’dan düşük olarak tasarlanan cephe ürünleri için EN 13830 test prosesini kabul etmekle birlikte, artırılmış rüzgar yükü testinden önce AAMA 501.2 standardına uygun şekilde yapılan hortum testini ilave etmektedir. (Bu test aynı zamanda şantiye koşullarında uygulanan bir test olduğundan, şantiye su sızdırmazlık testi olarak da bilinmektedir. Standardın tanımladığı özel bir nozul tertibatı ile 2,4 bar basınçlı su, cephedeki kritik ek yerlerine püskürtülmekte ve iç mekânda sızıntı oluşup oluşmadığı gözlenmektedir.)
Su sızdırmazlık test basıncı 600 Pa ve üzeri basınçlar için tasarlanan cephe ürünleri için CWCT test prosesi aşağıdaki sıralamayla uygulanır:
• Hava geçirgenlik (EN 12153)
• Su sızdırmazlık (EN 12155)
• Rüzgar yüküne karşı direnç – dizayn yükü değerleri (EN 12179)
• Hava geçirgenlik (EN 12153)
• Su sızdırmazlık (EN 12155)
• Su sızdırmazlık dinamik basınç altında (AAMA 501.1)
• Hortum testi (AAMA 501.2)
• Artırılmış rüzgâr yüküne karşı direnç (EN 12179)
Görüldüğü gibi EN 13830 test prosesinden farkı, dinamik basınçlı su sızdırmazlık testinin EN 13050 standardı doğrultusunda değil, AAMA 501.1 standardı doğrultusunda yapılıyor olması ve ilave olarak AAMA 501.2 standardı doğrultusunda hortum testi içermesidir. (AAMA 501.1 testinde cephe dış yüzeyine su püskürtülürken, aynı anda uçak motoru vasıtasıyla üretilen dinamik rüzgar etkisi, suyun cephedeki ince cidarlara doğru yayılmasını sağlamaktadır.)
Proje özellikleri doğrultusunda ve müşteri isteğine bağlı olarak, CWCT test prosesine bazı hasarlı testler de eklenebilmekte ve en zor şartlar göz önüne alınarak aşağıdaki sıralamaya dönüştürülebilmektedir:
• Hava geçirgenlik (EN 12153)
• Rüzgar yüküne karşı direnç – dizayn yükü değerleri (EN 12179)
• Hava geçirgenlik (EN 12153)
• Su sızdırmazlık (EN 12155)
• Su sızdırmazlık dinamik basınç altında (AAMA 501.1) *
• Darbe testi – dizayn değerleri (EN 14019) *
• Hava geçirgenlik (EN 12153) *
• Su sızdırmazlık (EN 12155) *
• Statik sismik hareket (AAMA 501.4) * (cephe yatay-orta aksı, cephe kat yüksekliğinin 1/100 ü miktarında sağa-sola hareket ettirilir.)
• Hava geçirgenlik (EN 12153) *
• Su sızdırmazlık (EN 12155) *
• Termal çevrim *
• Hava geçirgenlik (EN 12153) *
• Su sızdırmazlık dinamik basınç altında (AAMA 501.1) *
• Hortum testi (AAMA 501.2)
• Artırılmış rüzgar yüküne karşı direnç (EN 12179)
• Darbe testi – güvenlik değerleri (EN 14019)
• Rüzgar yüküne karşı direnç – öngörülen diğer rüzgar yükü değerleri (EN 12179) *
*işaretli testler opsiyonel olup talep ve gereklilik durumunda uygulanmaktadır.
Laboratuvar testlerinde dizayn kriterlerine uygunluğu tespit edilen cephe ürünleri için, şantiyede yapılan uygulamaların kalite kriterlerine uygunluğu da şantiye testleri vasıtasıyla değerlendirilmektedir. Bu noktada özellikle su sızdırmazlık saha testleri önem arz etmektedir.
Bu testler; bina dış yüzeyine montajı yapılmış cephe sisteminin kritik bağlantı noktalarına belirli süreler boyunca belirli miktarlarda su püskürtülerek incelenmesi şeklinde uygulanmaktadır. Avrupa ve Amerikan normlarına göre olmak üzere iki faklı metot ve ekipman kullanılmaktadır. EN 13051 standardına göre uygulanan şantiye su-sızdırmazlık testinde, önceden tespit edilen kritik detay bölgelerinin her 1 metrelik uzunluğu 30 dk süresince 5 lt/dk lık sabit debili su akışına maruz bırakılır. AAMA 501.2 standardına göre uygulanan şantiye su-sızdırmazlık testinde ise, kritik detay bölgelerinin her 1,5 metrelik uzunluğu 5 dakika süresince 2,4 bar basınçta su akışına maruz bırakılır.
Her iki test esnasında da, test edilen bölge bina iç ortamından gözlem yapmak suretiyle incelenir. Test esnasında test bölgelerinde herhangi bir su girişi tespit edildiğinde; sızıntıya neden olan sorun tespit edilir, gerekli görülen onarım işlemi uygulayıcı tarafından tatbik edilir ve belirli bekleme süresi sonrası aynı bölge tekrar test edilir. Söz konusu bölge ile aynı detayları taşıyan diğer kritik bölgelere de aynı test uygulanarak; sorunun sadece sızıntı yaşanan bölgeye mi ait olduğu, yoksa benzer detayları içeren tüm bölgelerde sistemsel bir sorun mu olduğu tespit edilir.
Bu araştırma esnasında vermiş olduğu bilgilerden dolayı Facade Testig Institute’ye teşekkürlerimizi sunarız...

Powered by OrdaSoft!