Türkiye, Camda Yüzde 98 Yerli Hammadde ile Dünyaya Meydan Okuyor
Birleşmiş Milletler tarafından 2022’nin “Uluslararası Cam Yılı” ilan edilmesi, tüm dünyada gözleri Türkiye’ye çevirdi. Camı yüzde 98 oranında yerli hammaddeden üreten Türkiye, bu avantajıyla cam üretiminde Avrupa’da 1., dünyada ise 5. sırada yer alıyor.
Savunma ve havacılık, otomotiv, altyapı ve inşaat gibi stratejik sektörler için çekiç gücü oluşturan camın ülkemizden başlayıp dünyaya uzanan yolculuğunu tüm yönleriyle araştırdık.
Cam, yüzde 100 dönüştürülebilme ve sağlıklı yapı özelliğiyle başta Savunma ve havacılık, otomotiv, altyapı ve inşaat olmak üzere çok sayıda sektörün gelişimine yön veriyor. Camın hammaddesini yüzde 98 oranında yerli malzemeden temin eden Türkiye, bu özelliğiyle dünya cam üretiminde öne çıkıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2021 Cam Sektörü Raporu’na göre, küresel ekonomide Türkiye düzcamda Avrupa’da 1’inci, dünyada 5’inci sırada yer alıyor. Cam ev eşyasında ise Avrupa’da 2’nci, dünyada 3’üncü sırada. Cam ambalajda Avrupa’da ve dünyada 5’inci sırada olan Türkiye, soda külünde Avrupa’da 4’üncü, dünyada ise 8’inci sırada yer alıyor. Dünya cam üretiminden Asya-Pasifik yüzde 48, Avrupa yüzde 24, Kuzey Amerika yüzde 17 pay alıyor. Cam üretiminde kullanılan en önemli girdilerden kum, soda, dolomit, kuvartz maddelerinin Türkiye’deki kaynaklarının zengin olması hammaddeye erişimi kolaylaştırıyor. Cam ve cam ürünleri sanayi sektörünü; Türkiye’nin En Büyük 1.000 Sanayi Kuruluşu listesindeki 10 kuruluş, Türkiye’nin En Büyük 500 Şirketi listesindeki 7 şirketi temsil ediyor.
Küresel Cam Pazarı 150 Milyar Dolara Koşuyor
Küresel cam üretim pazarının yüzde 60’ını düzcam, yüzde 31’ini cam ambalaj, yüzde 5’ini cam elyaf ve yüzde 4’ünü cam ev eşyası oluşturuyor. Global cam üretim pazarının büyüklüğü 2020’de 120,3 milyar doları oldu. 2028’e kadar ise yüzde 3,7’lik yıllık bileşik büyüme bekleniyor. Cam elyafın 2027’ye kadar gelir açısından yüzde 4,5’lik en hızlı bileşik yıllık büyüme oranı ile büyümesi beklentiler arasında yer alıyor. Ürünün hafif ve yüksek mukavemetli özellikleri nedeniyle otomobil üretiminde yaygın kullanımı, segment büyümesinin ana itici gücü. Yapı ve inşaat sektöründe kompozit ve yalıtım uygulamaları için kullanımının artmasının, önümüzdeki sekiz yıl içinde segment büyümesini daha da ilerleteceği bekleniyor.
Geleceğin en stratejik ve katma değerli ürünlerinin başında gelen cam Birleşmiş Milletler tarafından da gündeme alındı. Son yıllarda toplumların ekonomik ve ekolojik sürdürülebilirliğe verdiği önemle birlikte Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 2022 yılı, “Uluslararası Cam Yılı” ilan edildi. Camın sürdürülebilirliğe katkısı ve insan hayatına olumlu etkileri hakkındaki farkındalığı artırmak için yıl boyunca dünya genelinde çok sayıda etkinlik gerçekleştirilecek. Türkiye, cam üretiminde kullanılan en önemli girdiler olan kum, soda, dolomit, kuvartz kaynakları açısından oldukça zengin. Yerli hammadde zenginliği ülkemizi cam üretiminde oldukça güçlü konuma getiriyor.
Dışa Bağımlılığın Azaltılmasına Katkı Sağlıyor
Kompozit malzemenin ana takviye malzemesi olan cam elyafı, savunma ve havacılık, otomotiv, altyapı ve inşaat gibi sektörler için hayati öneme sahip bulunuyor. Cam elyafın ağırlık-mukavemet oranının çok iyi olması maliyet avantajı yaratıyor. Kompozit sektörünün vazgeçilmez ürünü cam elyafı, 70 bin ton/yıl üretim kapasitesiyle çok sayıda sektörün ihtiyacını karşılarken, Türkiye’nin dışa bağımlılığının azaltılmasına katkı sağlıyor. Kompozit Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri İsmail Hakkı HACIALİOĞLU, “Kompozit malzemenin ana takviye malzemesi olarak kullanılan cam elyafı, toplam kullanım içerisinde hacimsel olarak yüzde 98.4, değer olarak ise yüzde 75.6 paya sahip. Cam elyaf, ağırlık-mukavemet oranının çok iyi değerlerde ve özellikle ucuz olmasından dolayı kompozit malzeme üretiminde tercih edilen takviye malzemesi. Kompozit malzemenin kullanıldığı savunma ve havacılık, otomotiv, altyapı ve inşaat gibi sektörlerde cam elyafı, kompozit malzemenin ana takviye malzemesi olarak kullanılıyor” ifadelerinde bulundu.
İhracat Yüzde 25 Artışla 1.3 Milyar Dolara Ulaştı
10 yılda üretimini yüzde 100 artarak, 2021 yılında 4 milyon tona ulaştıran cam sanayi, bu rakamı daha yukarılara taşımanın yollarını arıyor. Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri İhracatçıları Birliği verilerine göre, cam sanayi 2021’de ihracatını yüzde 25 artırarak 1,3 milyar dolara ulaştırdı. Böylelikle cam sektörü, son 10 yılda 10 milyar doların üzerinde ihracat yaptı. 175 ülkeye ihracat gerçekleştiren sektörde ihracat trafiğine sofra ve süs eşyası, düzcam ve fiberler yön veriyor. 2020 yılında İtalya, Almanya ve İngiltere, en fazla ihracat yapılan ilk üç ülke oldu. Camın bu kadar öne çıkma nedenlerinin başında geleneksel kullanımıyla vazgeçilmez olması geliyor. Camın şekillendirilebilir olması, sertliği, düşük maliyeti, bulunabilirliği ve sürdürülebilirlik gibi özelliklerinin gelecekte birçok yeni ve farklı uygulamanın da temel bileşeni olacağı düşünülüyor. Çünkü cam, kalitesini kaybetmeden yüzde 100 geri dönüştürülebiliyor ve sonsuz kez ikincil hammadde olarak tekrar üretime dahil edilebiliyor.
Geleceğin Stratejik Ürünlerinden Biri
Enerji yoğun bir sektör olan cam, Paris İklim Anlaşması’ndaki hedeflere ulaşılabilmesi ve küresel ısınmanın kontrol altına alınması açısından kritik önem taşıyor. Sürekli yatırım ihtiyacı nedeniyle teknolojik modernizasyonlara da elverişli olması onu geleceğin stratejik ürünleri arasına kazandırıyor. Son teknolojilerin kullanımı, otomasyon, dijitalleşme, cam kırığı kullanımının artması, Endüstri 4.0 uygulamaları ile verimlilik sürekli olarak artırılabiliyor. Yapı sektöründe camla ilgili gelişmeler, çevre koruma ve enerjinin verimli kullanımı bağlamında özellikle kaplamalı camlar alanında yoğunlaşıyor. Bu eğilimler performansı yüksek kaplamalı yalıtım camı üniteleri, tentesol ve tentesol T gibi kaplamalı güneş kontrol camları ön plana çıkarıyor. Tüketiciye daha fazla enerji tasarrufu sağlayan çevre dostu ürünler sunuluyor.
İnşaattan Otomotive, İlaçtan Mobilyaya…
İnşaat, otomotiv, beyaz eşya, gıda, meşrubat, ilaç, kozmetik, turizm, restoran, mobilya, boru, elektrik ve elektronik sektörlerinde cam ürünleri kullanılıyor. Özellikle düz cam, inşaat ve otomotiv sektörünin alternatif malzeme arayışlarına cevap veriyor. İnşaatlarda güneş enerjisine yönelik yüksek performanslı camlar ya da otomotivde yeni başlatılan projeler mevcut.
Ambalajdaki Hakimiyeti Artıyor
Türkiye’de; genç nüfus, yüksek şehirleşme oranı, gıda ve tarım alanlarına yönelik yatırımların artması, perakende sektörünün gelişmesi gibi faktörler ambalajlı gıda ve içeceklerin yaygınlaşmasına yol açtı. Sağlıklı yaşama ilişkin artan farkındalık camın ambalajlı ürünler arasındaki yerini daha da genişletti. Cam; fiziksel dayanım, hacim ve fiyat avantajıyla fark yaratıyor.
Camın Dönüşüm Avantajları
- Geri dönüşmüş camı eritmek için gereken enerji, yeni cam şişe üretmek için gereken hammaddeyi eritmekten daha az.
- Bir şişe geri dönüşümünden sağlanan enerji, bir televizyonu 1,5 saat çalıştırmak için yeterli.
- En büyük cam fırınları günde 400 tondan fazla cam üretiyor. Bu rakam, günde bir milyondan fazla şişe ve kavanoz demek.
- Cam, kalitesinden hiçbir şey kaybetmeden yüzde 100 geri dönüşebiliyor.
